«Αν και η Ικαρία δεν είναι μικρό νησί, ο ρόλος της στην ιστορία του Αιγαίου ποτέ δεν ήταν ανάλογος του μεγέθους της. Η ορεινή μορφολογία του εδάφους, η έλλειψη φυσικών λιμένων και το συχνά τρικυμισμένο Ικάριο πέλαγος ήταν οι τρεις βασικοί παράγοντες που συντέλεσαν στην απομόνωση του νησιού από τον γεωγραφικό περίγυρό του. Παρόλα αυτά δεν έλειψαν περίοδοι που βρέθηκε στην περιφέρεια ή ακόμα και στο κέντρο σημαντικών ιστορικών εξελίξεων.»
Έτσι αρχίζει η «Αρχαία Ικαρία», ένα θαυμάσιο βιβλίο για την ιστορία της Ικαρίας από τους προϊστορικούς έως τους μεσαιωνικούς χρόνους που έπεσε πρόσφατα στα χέρια μου. Συγγραφέας είναι ο Ικαριακής καταγωγής Αντώνης Παπαλάς, καθηγητής της Αρχαίας Ρωμαϊκής και Ελληνικής Ιστορίας στο East Carolina University των Ηνωμένων Πολιτειών. Το έργο γράφτηκε στην αγγλική γλώσσα και κυκλοφόρησε στην Αμερική το 1992. Δέκα χρόνια αργότερα μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από τις Εκδόσεις Α.Κ.Καλοκαιρινός. Πρόκειται για μια εξαιρετικά επιμελημένη έκδοση 288 σελίδων με άφθονες κατατοπιστικές φωτογραφίες και παραρτήματα.
Εμπλουτισμένη με πληθώρα ιστορικών πηγών και συσχετισμών η «Αρχαία Ικαρία» είναι πάρα ταύτα γραμμένη σε γλώσσα που διαβάζεται εύκολα και ευχάριστα από το μέσο αναγνώστη. Για τους Σαμιώτες αναγνώστες ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η περιγραφή των άρρηκτων, διαχρονικών σχέσεων της Ικαρίας με τη Σάμο. Ακόμη, στη σύγχρονη εποχή μας, που κυριαρχεί η ανάγκη για αειφόρο ανάπτυξη και βιωσιμότητα παγκοσμίως αλλά και στο Αιγιακό χώρο ειδικότερα, τα συμπεράσματα που μπορεί να αντλήσει κάνεις μέσα από αυτή τη συγκροτημένη ιστορική διαδρομή της Ικαρίας είναι ιδιαίτερα χρήσιμα και επίκαιρα – θα έλεγα μάλλον πως αποτελούν ένα απροσδόκητα διαφωτιστικό στοιχείο αυτού του βιβλίου.
Το 2005 εκδόθηκε στην Αμερική «η συνέχεια» της Αρχαίας Ικαρίας. Το νέο βιβλίο του Α. Παπαλά που φέρει τον εντυπωσιακό τίτλο “Rebels and Radicals”, πραγματεύεται την ιστορία του νησιού από τη μεταβυζαντινή έως τη σύγχρονη εποχή με ιδιαίτερη έμφαση στα γεγονότα του 1912 (Ικαριακή Επανάσταση), στο «έπος» των Ικαριωτών μεταναστών στην Αμερική και τις περιπέτειες της δραματικής δεκαετίας του 1940 (Αντίσταση, Εμφύλιος, Εξόριστοι). Όπως και το «Αρχαία Ικαρία», έτσι και το “Rebels and Radicals” σύντομα ελπίζουμε θα μεταφραστεί και θα κυκλοφορήσει και στην Ελλάδα.
Οι πρωτότυπες Αγγλικές εκδόσεις τόσο του “Ancient Icaria” όσο και του “Rebels and Radicals” διατίθενται από τον εκδοτικό οίκο Bolchazy-Carducci Publishers, Wauconda Illinois και παραγγελίες μπορούν να γίνουν από τις σχετικές ιστοσελίδες.
Το «Αρχαία Ικαρία» διατίθεται από τις Εκδόσεις Α.Κ.Καλοκαιρινός, Ράχες Ικαρίας, τηλ. 2275-0-41308 και την ηλεκτρονική διεύθυνση aeikaria@hol.gr
Ενεργοί Πολίτες Σάμου 